DEHB Nedir?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklukta sıklıkla teşhis edilen, ancak yetişkinlikte de devam edebilen bir nörolojik ve psikiyatrik bozukluktur. DEHB, bir kişinin dikkatini odaklamakta güçlük çekmesi, hiperaktivite (aşırı hareketlilik) ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum, kişinin akademik ve sosyal hayatını zorlaştırabilir. DEHB, sadece çocuklarda değil, yetişkinlerde de görülebilir ve profesyonel tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır.

Homeopati: Doğal ve Bütüncül Tedavi Yöntemi! Homeopati: Doğal ve Bütüncül Tedavi Yöntemi!

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB, genellikle çocuklukta ortaya çıkar ancak bazı belirtiler yetişkinlikte de devam edebilir. Temel belirtiler üç ana kategoride toplanabilir: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik.

Dikkat Eksikliği Belirtileri:

  • Görevleri tamamlama veya talimatları takip etmede zorlanma
  • Kolayca dikkat dağılması (gürültü, çevresel faktörler gibi)
  • Detaylara dikkat etmemek ve sık sık hata yapmak
  • Uzun süreli görevlerde odaklanma güçlüğü
  • Eşyalarını kaybetme veya unutkanlık

Hiperaktivite Belirtileri:

  • Oturduğu yerde sabit duramama ve sürekli hareket etme ihtiyacı
  • Fazla konuşma ve ortamda gereksiz yere dikkat çekme
  • Duruş ve davranışlarda aşırı enerjik olma
  • Sessiz oyunlar veya aktivitelerde zorlanma

Dürtüsellik Belirtileri:

  • Sözünü kesme, başkalarının konuşmasını beklememe
  • Aceleci kararlar alıp, sonuçlarını düşünmeden hareket etme
  • Sabırsızlık, sırayla beklemekte zorluk çekme
  • Duygusal patlamalar veya ani ruh hali değişimleri

DEHB'nin Nedenleri

DEHB'nin tam olarak ne zaman ve nasıl geliştiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin bu bozukluğun oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir:

  • Genetik Faktörler: Aile üyelerinde DEHB görülen kişilerde, bu bozukluğun daha sık ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Bu, genetik yatkınlığın önemli bir rol oynadığını göstermektedir.
  • Beyin Kimyası ve Yapısı: Beyindeki bazı kimyasal maddeler (dopamin gibi) ve beyin yapılarındaki farklılıklar, DEHB’nin gelişmesine yol açabilir.
  • Çevresel Faktörler: Anne karnındaki zararlı etkiler (alkol, sigara, ilaç kullanımı) veya erken çocukluk dönemindeki travmalar, DEHB'nin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.
  • Doğum Öncesi ve Sonrası Etkiler: Prematüre doğum, düşük doğum ağırlığı gibi faktörler de DEHB'nin gelişimini etkileyebilir.

DEHB'nin Tedavi Yöntemleri

DEHB tedavisi, kişiye özel olarak belirlenir ve genellikle birden fazla yöntem kullanılır. Bu tedavi yöntemleri, kişinin yaşına, belirtilerinin şiddetine ve genel sağlık durumuna göre şekillendirilir.

  • İlaç Tedavisi: DEHB tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlar stimulantlar (metilfenidat, amfetaminler) ve non-stimulant ilaçlardır (atomoksetin gibi). Bu ilaçlar, beyindeki kimyasal dengenin sağlanmasına yardımcı olur ve kişinin dikkatini toplamasını kolaylaştırır.

  • Davranışsal Terapi: Davranışsal terapi, DEHB'nin tedavisinde önemli bir yer tutar. Terapistler, kişiye dürtüsellik kontrolü, dikkat toplama ve planlama becerilerini geliştirmeye yönelik eğitim verir.

  • Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi türü, kişinin olumsuz düşüncelerini değiştirerek, dikkat dağılmasını engellemeye yardımcı olur. BDT, kişilere problem çözme ve odaklanma stratejileri sunar.

  • Aile Eğitimi: DEHB'li çocukların aileleri için eğitim ve destek programları da oldukça faydalıdır. Aileler, çocuklarının davranışlarını yönetmek için etkili stratejiler öğrenebilirler.

  • Okul ve Çalışma Ortamı Düzenlemeleri: DEHB'li bireyler için okullarda veya iş yerlerinde özel düzenlemeler yapılabilir. Örneğin, daha fazla zaman tanımak, sessiz çalışma alanları sağlamak veya öğretmenle yakın iş birliği gibi destekler, bireylerin başarılı olmasına yardımcı olabilir.

Kaynak: Haber Merkezi